İlklerin kadını

Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni Cahide Sonku, 101’inci doÄŸum gününde anılıyor.
27 Aralık 1919’da Yemen’in Sana ÅŸehrinde doÄŸan Cahide Sonku, annesiyle babasının ayrılması, sonra da evlerinin yanmasıyla zor bir çocukluk dönemi geçirdi.
Bir firmada sekreterlik yaptığı sırada gördüğü bir ilan üzerine Ä°stanbul Åžehir Tiyatroları’na baÅŸvuruda bulundu. Kuruma girmesi için yaşı tutmayınca mahkeme kararıyla doÄŸum tarihini 1916 olarak deÄŸiÅŸtirdi.

Ä°stanbul Åžehir Tiyatroları’nda figüranlık yapmaya baÅŸlayan Cahide Sonku, yeteneÄŸiyle Muhsin ErtuÄŸrul’un dikkatini çekti. ErtuÄŸrul’un kendisine ‘Yedi Köyün Zeynebi’nde baÅŸrolü vermesiyle birlikte Sonku, güzelliÄŸi ve yeteneÄŸiyle sinemacıların da dikkatini çekti.

1933’te henüz 14 yaşındayken senaryosunu Nazım Hikmet‘in yazdığı, Muhsin ErtuÄŸrul‘un yönettiÄŸi ‘Söz Bir Allah Bir’ ile sinema kariyerine baÅŸlayan Cahide Sonku, filmde Semiha Berksoy ve Hazım Körmükçü ile birlikte rol aldı.

Cahide Sonku, Talat Artemel‘den sonra ikinci eÅŸi Ä°hsan Doruk‘tan da boÅŸanmasıyla sarsıntılı bir dönemden geçirse de çalışmalarıyla Türk sinemasının ilk kadın yıldızı olmayı baÅŸararak ‘Yerli Marlene Dietrich’ olarak anılmaya baÅŸlandı.
Cahide Sonku, kariyerinde yüksek sıçrama yaptığı bu dönemde hayranı Parseh Gevrekyan ile aÅŸk yaÅŸamaya baÅŸladı. Bir gayrimüslüm ile aÅŸk yaÅŸamasının kabul edilemez olduÄŸunu düşünen Ä°stanbul Åžehir Tiyatrosu yöneticileri, Sonku’nun kurumla iliÅŸiÄŸinin kesilmesini istedi. Muhsin ErtuÄŸrul, bu duruma ÅŸiddetle karşı çıkarak Cahide Sonku’nun Ä°stanbul Åžehir Tiyatrosu’nda kalmasını saÄŸladı.

Cahide Sonku, 1949’da Seyfi Havaeri’nin, ‘Fedakar Ana’nın çekimleri esnasında rahatsızlanması sonucu “Filmi ben yönetirim” dedi. Sonku, böylelikle Türk sinemasının ilk kadın yönetmeni unvanını elde etti. Bu film, aynı zamanda EÅŸref Kolçak‘ın kariyerinin ilk oyunculuk çalışması olma özelliÄŸi taşıyor.

Cahide Sonku, 1953’te  Zeki Müren‘in ilk oyunculuk çalışması olan ‘Beklenen Åžarkı’nın yapımcılığının yanı sıra yönetmenliÄŸini ve baÅŸrol oyunculuÄŸunu da üstlendi. 100 bin TL bütçesi olan, 1 milyon TL hasılat yaparak döneminin izleyici rekorunu kıran ‘Beklenen Åžarkı’, aynı zamanda ilk kadın yapımı film olarak da sinema tarihine geçti. 

1963’te film ÅŸirketinin bulunduÄŸu binada çıkan yangın Cahide Sonku’nun hayatını bir kez daha kararttı. Nakit paralarının yanması sonucu iflas eden Sonku, alkol kullanımını artırdı. 
Sinema sektörü, alkol bağımlılığına raÄŸmen Cahide Sonku’ya sahip çıkıp roller verse de 1971’de yolun sonuna gelindi.
52 yaşındayken kariyerini sonlandıran Cahide Sonku, vefat ettiÄŸi 18 Mart 1981’e kadar olan süreçte maddi olarak oldukça zor yıllar geçirdi.

Antalya Film Festivali’nde sinema sektöründeki kadın emeÄŸinin görünürlüğüne dikkat çekmek için Cahide Sonku Ödülü veriliyor.